W połączeniach liczebnik-rzeczownik, rzeczownik ma niekiedy niestandardową odmianę. Wszystkie liczebniki oprócz „dwa”, „trzy”, „cztery” (oraz 22, 23, 24 itd.) zachowują się w mianowniku i bierniku nieco jak rzeczowniki – poprzedzają rzeczowniki w dopełniaczu. Tymczasem, gdy po liczebniku występuje rzeczownik rodzaju męskoosobowego, charakter rzeczownika przyjmują również liczebniki „dwa”, „trzy”, „cztery” (dwóch mężczyzn; w mianowniku – opcjonalnie dwaj mężczyźni). Skąd taka niekonsekwencja?

Chciałabym dowiedzieć się, jakie jest pochodzenie wyrazu „koniądz”, obecnego w co starszych słownikach (i tekstach) i oznaczającego bodajże skandynawskiego wodza. Czytałam w niektórych miejscach, że ma to być jakieś starodawne zapożyczenie z języków germańskich, skąd pochodzić ma słowo ksiądz, ale np. "Poradnik Językowy" 2/1950 sugeruje, że jest to wytwór Stefana Żeromskiego. I faktycznie najstarszy utwór, gdzie ten wyraz udało mi się znaleźć, to „Powieść o udałym Walgierzu” Żeromskiego. Czy jest to faktycznie jego twór, a w tym czy innym przypadku na jaki wyraz możemy wskazać jako źródłosłów? Szwedzkie „konung”?

Szanowni Państwo,

chciałbym zwrócić Państwa uwagę na pewną ciekawostkę językową, którą ostatnio zauważyłem. Słowo hucpa jest używane w polszczyźnie, ale jego znaczenie zdaje się różnić od tego, które można znaleźć w słownikach. Zamiast oznaczać «bezczelność», słowo to jest często używane w znaczeniu «granda, awantura». Sądząc po kontekstach, w jakich słowo hucpa pojawia się w mowie potocznej, można odnieść wrażenie, że jest ono mylone z innym słowem, a mianowicie heca.

Ciekawi mnie Państwa opinia. Czy słowniki odnotują nowe znaczenie?

Z poważaniem,

Gutkiewicz

Dzień dobry,
czy rzeczownik olęder można zapisać w postaci olender, skoro pochodzi on od Holendra? Druga wersja znajduje się w Słowniku ortograficznym pod red. T. Karpowicza, jednak nie widzę jej w słownikach pewuenowskich.
Pozdrawiam.

Szanowna Redakcjo!
Znalazłem błąd w jednym z artykułów umieszczonych na Państwa stronie. Jest on kategoryczny, więc proszę o reakcję. W artykule na temat spójnika i/lub (https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/i-lub;8351.html), znajduje się następujące zdanie:

Czasem lub odpowiada logicznemu spójnikowi dysjunkcji, czyli jest synonimem wyrażenia albo…, albo…

Jest to kategoryczny błąd z logicznego punktu widzenia. Nawet jeżeli na potrzebę artykułu zasady logiki są nagięte, a przy użyciu argumentacji wynikającej z powszechnego użycia artykuł ma do tego prawo, to konieczne jest pozostawienie adnotacji podkreślającej wyjątkowość tej sytuacji.

Z wyrazami szacunku
Stanisław Lorys

Czy Wielki słownik ortograficzny PWN, który ukaże się pod koniec tego roku, normuje pisownię tytułów utworów muzycznych i filmów w języku angielskim? Która z poniższych form jest poprawna:
1. With A Little Help From My Friends
2. With a Little Help from My Friends
3. With a little help from my friends

PS Proszę o garść informacji na temat nowego słownika. Czy jego objętość zwiększy się do dwóch lub trzech tomów? Czy wszystkie zaprzeczone imiesłowy przymiotnikowe trzeba będzie pisać łącznie, czy „okres przejściowy”, o którym mowa w Nowym słowniku ortograficznym PWN, jeszcze nie minął? Umieram z ciekawości!
Pozdrawiam serdecznie
Daniel Bożyński, Racibórz

Dzień dobry!
Czy możemy mówić, że coś miało zabarwienie pejoratywne? Pejoratywny znaczy chyba tyle samo co 'mający ujemny odcień'? Czy w związku z tym nie należałoby powiedzieć, że coś jest pejoratywne?
Z góry dziękuję za odpowiedź, pozdrawiam propagatorów poprawnej polszczyzny!

Szanowny Panie Profesorze!
Jaka jest różnica między kopią a repliką, skoro pierwsza to „rzecz dokładnie odtworzona z oryginału”, a druga to „coś, co jest dokładnym powtórzeniem czegoś innego, wierna kopia”? Czy replika jest rodzajem kopii?
Czy można nazwać repliką (kopią) współczesne odtworzenia rozmaitych historycznych sprzętów i przedmiotów (np. samochodów, broni), które różnią się od oryginału, np. rozmiarem czy materiałem, z jakiego są wykonane?

Szanowni Państwo,
bardzo proszę o pomoc w rozwikłaniu następującego problemu językowego. Niekiedy poród nazywany bywa rozwiązaniem. Czy w takim razie w tekście medycznym należy pisać o rozwiązywaniu ciąży, czy raczej o rozwiązywaniu ciężarnej? Będę ogromnie wdzięczna za rozstrzygnięcie powyższej kwestii.
Z poważaniem,
Ewa C.

Dlaczego w narzędniku słowo śmieci brzmi śmieciami, skoro podobnie brzmiące dzieci odmieniają się już inaczej? Czy obowiązuje tu jakaś zasada? 

Z poważaniem,
Agnieszka